Goedemorgen, HOE EEN DODELIJK SCHOT EEN POLITIEMAN/VROUW KAN TEKENEN. Leest u dit verhaal van een 'ervaringsdeskundige' hierover eens:
Zie en lees verder art. van RTL-NIEUWS Twitter (bron)
Agent Eric schoot voortvluchtige berover dood: 'Dit raak ik nooit meer kwijt'
25 november 2018 07:00 Aangepast: 25 november 2018 10:31
Agent Eric Passchier
Het is de grote vrees van iedere agent: in een situatie belanden waarin je geen andere keus hebt dan gericht te schieten. Agent Eric Passchier kon niet anders, toen een auto met twee vluchtende criminelen op hem afreed. "Ik kan het nog steeds op elk moment van de dag terughalen. Dat is het kruis dat ik draag."
Het is zaterdagmiddag 22 juni 1996. Eric heeft dienst en rijdt alleen in zijn dienstauto in de buurt van Rosmalen. Het is een jaar nadat hij, vanwege de liefde, van Den Haag naar Brabant is verhuisd. Hij woont daar met zijn vrouw en werkt bij de regio Brabant Noord. Veertien jaar eerder is hij als jonge agent begonnen bij de politie Den Haag.
Achtervolging Duitse criminelen
"Via de portofoon kwam een melding binnen van een achtervolging vanuit Nijmegen. Twee Duitse mannen, verdacht van meerdere misdrijven, waaronder berovingen en autodiefstal, waren op de vlucht geslagen." Ze worden achtervolgd door meerdere politieauto’s.
"Er was al geprobeerd om ze van de weg te rijden, maar dat mislukte. Van de snelweg belandden ze op een provinciale weg, waar de politie ze probeerde tegen te houden met een wegblokkade. Daar wisten ze ook langs te komen."
Het is chaotisch, hoort Eric via de portofoon in z’n auto. "Er werd gegild en geschreeuwd op het mobilofoonkanaal." Via de provinciale weg rijden de voortvluchtige Duitsers richting Rosmalen, waar Eric is. In Rosmalen is het op deze kalme zomerdag gezellig druk.
Laatste rotonde voor Rosmalen
"Ik moest koste wat kost voorkomen dat de auto Rosmalen inreed." Eric rijdt naar de laatste rotonde voor het centrum van Rosmalen. Hij zet zijn auto op de rotonde en stapt uit. Een andere agent komt aanrijden en zet zijn auto dwars op de weg voor de wagen van Eric. Naast de weg loopt een fietspad, met daartussen verhogingen. Eric stapt uit loopt naar de rand van de rotonde.
Dan hoort hij de sirenes van de achtervolgende politieauto's. "Op datzelfde moment hoorde ik een auto heel hard optrekken. Daarna gekraak en gepiep. Tussen de politieauto en de heg naast de weg zag ik plotseling de auto recht op me afkomen. De auto was omhoog gekomen door de verhogingen in de weg."
Lees ook:
Nederlandse agenten, triggerhappy of niet?
Overlevingsinstinct
"Mijn hersenen zeiden: je gaat nu dood. Mijn overlevingsinstinct nam het over. Ik draaide weg van de auto die op me afkwam. In die draai greep ik mijn pistool. Ik haalde de trekker over op het moment dat de auto naast me was. Die was vlakbij, op zo’n 20 centimeter. Ik schoot en raakte de bestuurder in zijn nek."
Wonderbaarlijk genoeg mist de auto Eric. "De auto was zo dichtbij, dat mijn pistool tijdens het automatisch doorladen na het schot de portierstijl van de auto raakte, wat ervoor zorgde dat de kogelhuls niet uit het pistool kon. De huls stond overeind in mijn pistool. Maar dat merkte ik pas later. Toen ik naar de auto rende, zag ik de bestuurder die iets naast zich probeerde te grijpen. Ik probeerde opnieuw te schieten, maar mijn pistool weigerde. Hij was geblokkeerd door de kogelhuls. Ik trok de verdachte uit de auto en gooide hem op de weg. Collega’s doken op hem en het was voorbij."
Enorme hoeveelheid bloed
Eric is even helemaal de weg kwijt. Een collega vangt hem op en leidt hem weg bij de neergeschoten verdachte. Wat Eric wel gelijk opvalt, is de enorme hoeveelheid bloed op de weg.
"Ik werd in een auto gezet en ze reden me naar het politiebureau. Onderweg begreep ik pas wat er gebeurd was. Het was onwerkelijk. Ik had het zwaarste middel ingezet dat een agent mag gebruiken. Maar ik bedacht me ook: je hebt gedaan wat je moest doen."
Op het bureau daalt de realiteit in. Eric wordt gesteund door collega’s, maar moet ook een verklaring opstellen over wat er precies is gebeurd. Dat is de normale procedure als een agent heeft geschoten.
"Mijn pistool werd in beslag genomen. Voor veel agenten is dat emotioneel, maar daar had ik geen last van. Vervolgens kom je in een enorme molen terecht." De Rijksrecherche komt erbij en hij moet precies vertellen wat er is gebeurd. "Ik vertelde alles. Ik had niets te verbergen. Het was voor mij tenslotte goed afgelopen."
Lees ook:
Agent schiet dwars door eigen voorruit tijdens achtervolging
Eric zag overal bloed liggen nadat hij de verdachte uit de auto had gesleurd.
© ANP
Dwarslaesie
De verdachte is dan weliswaar zwaargewond, maar niet overleden. Wel heeft hij een dwarslaesie door de kogel, die door zijn nek ging.
Eric gaat na een paar dagen weer aan het werk. Achter het bureau. Dan wordt hij gebeld. Het is de Rijksrecherche. "Ze zeiden: we willen je toch officieel horen als verdachte. Het lijkt ons verstandig als je een advocaat meeneemt."
Eric is verbaasd. "Wacht even, dacht ik, ik heb het toch goed gedaan? Waarom ben ik dan een verdachte? Waarom heb ik een advocaat nodig? Dan kom je in een heel verkeerde film terecht. Het had te maken met getuigenverklaringen, die een ander verhaal vertelden." Dat hakt erin bij de agent. "Ik ging aan mezelf twijfelen. Dit is toch mijn verhaal?"
Zijn advocaat adviseert Eric om te zeggen dat hij heeft geschoten 'om de maatschappij te beschermen'. Dat weigert hij. "Ik heb geschoten uit zelfbehoud. Ik heb uit doodsangst geschoten."
Toch vervolgd
Het heikele punt blijkt het moment waarop hij heeft geschoten. Omdat de auto, op het moment waarop hij schiet, náást hem is, zou het gevaar al zijn geweken. Het zou dan niet nodig zijn geweest om te schieten.
"Tussen het moment waarop de auto tevoorschijn kwam en het moment dat ik schoot, zat 1,4 seconde. Dat kan eigenlijk niet. Toch deed ik het. Instinctief. Het is alsof je je hand op een hete plaat legt en die zonder na te denken terugtrekt. De officier van justitie dacht er anders over. Hij besloot tot vervolging over te gaan omdat ik volgens hem in die dikke seconde nog had moeten besluiten om niet te schieten."
De agent krijgt een dagvaarding. Hij wordt officieel verdacht van poging tot doodslag. "Verschrikkelijk is dat." Eric heeft het er erg moeilijk mee. "Ik heb er nachten wakker van gelegen. Het rampscenario gaat door je hoofd. Straks word ik veroordeeld voor poging tot doodslag en krijg ik gevangenisstraf. Als ik word veroordeeld, mag ik niet meer bij de politie werken. Weg carrière."
Schietincidenten door agenten:
"Agenten gebruiken zo'n 14.000 keer per jaar geweld, dat is bij 5 tot 10 procent van alle aanhoudingen", zegt Jaap Timmer, hoofddocent maatschappelijke veiligheid aan de VU, eerder tegen RTL Nieuws. Het gaat dan in het overgrote deel van de gevallen om fysiek geweld, soms gaat het bijvoorbeeld om het gebruik van pepperspray. 20 tot 30 keer per jaar wordt iemand geraakt door een politiekogel. 10 tot 20 keer per jaar moet een agent zich voor de rechtbank verantwoorden omdat hij (of zij) geweld heeft gebruikt. Een paar keer per jaar wordt de agent daarvoor ook veroordeeld.
Rechtszaak
De rechtszaak dient uiteindelijk bijna een jaar na het incident. "Zo’n zaak voelt als jij tegen de rest van de wereld. Dat is heel eenzaam. Ondanks alle steun van iedereen sta jij in je eentje voor de rechter en zit je in je eentje in het verdachtenbankje."
“Het was verschrikkelijk spannend. De hele zaal zat vol met vrienden, familie en heel veel pers. Het was een van de spannendste momenten uit mijn leven.”
De zaak wordt heel klinisch behandeld. Het Openbaar Ministerie klaagt Eric weliswaar aan voor poging tot doodslag, maar eist geen straf. Tot grote verbazing van de agent. "Waarom zat ik daar dan?" Dan mag hij het laatste woord voeren. "Ik heb verteld dat ik het heel erg vond dat iemand gewond was geraakt. Maar ik vond het ook heel erg dat ik gedwongen werd op iemand te schieten. Niemand wil dat meemaken, dat je wordt gedwongen om dat te doen."
Vertrouwen in rechtssysteem
Twee weken later is de uitspraak. "Dat begon heel raar. De rechter zei dat ik schuldig was bevonden aan poging doodslag. Maar later in de uitspraak zei hij dat ik me terecht kon beroepen op noodweer. Ik werd ontslagen van rechtsvervolging. Dat gaf een enorme emotionele ontlading."
"Ik was heel blij. Ik zei toch dat ik het goed gedaan had! Mijn eigen gevoel had een deuk opgelopen. Het vertrouwen in het rechtssysteem werd hersteld."
Pas na de rechtszaak hoort Eric dat het slachtoffer, een Duitser van 36, een paar maanden na het incident is overleden als gevolg van de verwondingen.
Speciale rechtbank
Dit proces en de vervolging van agenten in het algemeen is waarom Eric en de korpsleiding, onder wie korpschef Erik Akerboom, pleiten voor een andere procedure voor agenten die hun dienstwapen hebben gebruikt.
"We willen graag dat een speciale rechtbank kijkt naar de gang van zaken. Nog steeds gelden dezelfde wetten. Maar er wordt dan eerst gekeken of de juiste procedures zijn gevolgd. Zodat een agent niet wordt behandeld als de crimineel die hij moet oppakken. De Blauwe Kamer, noemt de korpschef deze speciale rechtbank."
Stukje film blijft over
Eric hoopt dat die verandering snel wordt doorgevoerd, omdat een schietincident ook zonder rechtszaak al een enorme impact heeft op een agent.
"Wat overblijft, is dat stukje film. Ik zie zijn hoofd nog steeds, dat geschrokken gezicht naast me. Dat kan ik elke seconde weer voor me halen. In mijn loopbaan heb ik veel erge dingen gezien. Dode kinderen, zwaargewonden. Maar dit incident staat het diepst in mijn geheugen gegrift. Dit staat bovenaan. Dit raak ik nooit meer kwijt."
Gewonden en doden door politiekogels:
- 2017: 23 incidenten, 3 doden, 20 gewonden
- 2016: 34 incidenten, 4 doden, 33 gewonden
- 2015: 30 incidenten, 0 doden, 29 gewonden
- 2014: 33 incidenten, 2 doden, 31 gewonden
- 2013: 33 incidenten, 2 doden, 31 gewonden
- 2012: 24 incidenten, 5 doden, 19 gewonden
- 2011: 30 incidenten, 5 doden, 29 gewonden
- 2010: 25 incidenten, 3 doden, 24 gewonden
- 2009: 23 incidenten, 3 doden, 27 gewonden
Bron: Rijksrecherche
Lees ook:
Politieagent schiet automobilist neer bij Drentse seksclub
RTL Nieuws / Arne Hankel
Nationale Politie Criminaliteit Politie
